- Татарский
-
Балыклар суда яшиләр, ә кешеләр һава эчендә. Балыклар үзләре кузгалмасалар, яки су хәрәкәткә килмәсә, алар суны күрмиләр дә, сизмиләр дә. Шулай ук үзебез хәрәкәтләнмәсәк, яки һава, хәрәкәтләнмәсә, без дә һаваны сизмибез. Йөгерә башласак, һаваны тоябыз — ул безнең битебезгә өрелә; кайчак йөгергән вакытта һаваның колакларла сызгырганы да ишетелә. Җылы бүлмәнең ишеген ачсак, җил астан бүлмәгә таба, ә өстән бүлмәдән тышка таба өрә. Берәр кеше бүлмә буенча йөрсә яки күлмәген селексә, без аңа: „Җил, чыгарма!“ — дибез. Мич якканада, аңа һәркайчан җил өреп тора. Кайчак тышта җил исә, ул көннәр һәм төннәр буе исеп тора, әле бер якка, әле икенче якка исә.
Алфавит
Аа, Бб, Вв, Гг, Дд, Ее, Её, Жж, Зз, Ии, Йй, Кк, Лл, Мм, Ни, Оо, Пп, Рр, Сс, Тт, Уу, Фф, Хх, Цц, Чч, Шш, Щщ, ъ, Ыы, ь, Ээ, Юю, Яя, Әә, Өө, Үү, Җҗ, Ңң, Һһ.
В алфавите имеются дополнительные буквы ә, ө, ү, җ, ң, һ.
До 1928 г. использовалось арабское письмо с дополнительными буквами, характерными для тюркских языков:
ۋ ۇ ڭ;
с 1928 до 1937 г. — латинское письмо с дополнительными буквами ç, ƣ, ꞑ, ɵ, ş, ƶ, ь, (’).Под названием „татарский язык“ обычно объединяют близкие языки татар Поволжья (казанских), касимовских, астраханских, мишарей, ишимцев, татар тобольских, томских, тюменских и барабинских — всего их около 4,6 млн. человек. Территория распространения татарского языка: Татарская АССР, Башкирская АССР, Западная Сибирь, Барабинская степь, Астраханская, Рязанская, Куйбышевская, Горьковская и Оренбургская области.
Относится к тюркским языкам.
Определитель языков мира по письменностям.— М.: Издательство восточной литературы. Ответственный редактор проф. Г. П. Сердюченко. 1961.
